Hindoestaanse Uitvaart - Multiculturele Uitvaart
De Hindoe gelooft dat het aardse bestaan lijden is. Goede goden willen de mens helpen, kwade machten hem tegenwerken. De oorzaak voor ziekte wordt dan ook gezien als de toorn van de bovenaardse machten. Regels voor moreel gedrag en offers markeren de levensweg, dikwijls onderscheiden naar kaste. Priesters begeleiden de gelovige naar zestien sacramenten, waaronder ziekte en dood. Ideeën over de dood. Fouten en onvolkomenheden hebben tot gevolg dat de ziel na het leven op aarde terugkomt in een ander menselijk of dierlijk bestaan. De ketens van levens eindigt pas als de ziel de volmaaktheid heeft bereikt. De ‘moksha’ is voor Hindoes het moment in het bestaan van de mens. Het is het moment van bevrijding uit de cyclus van geboorte, dood en wedergeboorte. Maar voor die fase is bereikt, kan het lichaam keer op keer sterven, maar blijft de ‘atman’ (ziel) reïncarneren in opeenvolgende levens.
De Surinaamse hindoestanen zijn verdeeld in twee groepen, de Sanatam Dharm en de Arya Samaj. Tussen deze twee groepen bestaan grote verschillen in gebruiken rond de uitvaart en de rouwperiode.
De gebruiken Arya Samaj
Ook de Arya Samaj gelooft dat de ziel of het atman na het sterven opnieuw geboren wordt in een ander lichaam en op aarde terugkeert als mens, dier of plant. Of dat de ziel de moksha bereikt. De moksha is hier echter een tijdelijke bevrijding uit de kringloop van geboorte en dood. De dood treedt in als de ziel het lichaam verlaat. De dood is ook hier een verlossing. De nabestaanden kunnen alleen niets meer voor de gestorvene doen. De ziel moet er zelf voor zorgen dat hij in een nieuw lichaam binnenkomt. De plechtigheden rondom het sterven zijn bedoeld als troost voor de nabestaanden. De aanhangers van de ārya samāj zijn de uitvaart rituelen simpeler en meer gebaseerd op de Veda´s (in plaats van Puranas). Zij verrichten slechts 1 yagya (vuurofferritueel) ter ere van de overledene.
De gebruiken bij Sanatam Dharm
Tijdens het leven zijn er zestien verschillende `sanskara`s`, sacramenten of rituelen, die de overgang naar een andere levensfase markeren.Daarbij worden offers gebracht aan de vele manifestaties van de oerenergie.
Een van de sanskara`s vindt plaats als iemand op sterven ligt. Dan worden alle familieleden gewaarschuwd om bij het afscheidsritueel te zijn. Een zoon of een andere man uit de familie giet een druppel water uit de heilige rivier de Ganges in de mond van de stervende. Als er geen water uit de Ganges beschikbaar is, wordt gewoon kraanwater gebruikt.
Water symboliseert het leven, de vergankelijkheid en de oneindigheid.
Vervolgens legt de oudste zoon een blad van de heilige tulsie- of basilicumboom in de mond van de stervende. Daarna sprenkelen de andere familieleden ook water in de mond van de stervende. De Pandit (geestelijk leider) leest voor uit de Bhagavad Gita, het lied des heren, waarna de familie meebidt. Na het sterven wordt de overledene thuis opgebaard of overgebracht naar het rouwcentrum. Voor de familie breekt nu een periode van 10 dagen rouw aan. Allereerst geeft de familie bekendheid aan het heengaan via rouwcirculaires in het land en indien mogelijk de radio voor verre verwanten. Tijdens de bezoekuren komt de familie bijeen met de Pandit en worden een aantal rituelen afgewerkt, waarbij de teksten veelal voor de jongeren vertaald wordt. Het wassen en afleggen wordt meestal door familieleden uit andere huishoudens gedaan, maar altijd in aanwezigheid van familieleden uit het huishouden van de overledene.
Overlijdensdag: het aanmaken van een yamdīp in het zuiden van het huis;
Dāha-sanskaar (crematie);
Asthi-sancai (asverstrooiing);
Dashagātra (10de dag na crematiedienst);
Bārhi (12de dag na crematiedienst);
Terhi (13de dag na crematiedienst)
Chahmāsi (halfjaar na crematiedienst);
Vārshik (jaar na crematiedienst)
De overledene wordt na de wassing veelal in traditionele dracht aangekleed. De vrouw in een sari en de man in dhoti en pagri. Binnenshuis of in het uitvaartcentrum wordt rondom de kist gezeten en gebeden voor de zielerust. De kist is dan veelal niet gesloten. De plechtigheden worden besloten met rijstballetjes. Deze balletjes symboliseren de elementen waaruit het lichaam is opgebouwd nl. ether, vuur, water, aarde en lucht. Daarnaast wordt door de familie bloemen, reukwerk en rijstkorrels als offer in de kist gelegd, waarna deze wordt gesloten. Dan kan de tocht naar het crematorium beginnen.
De crematie is voor de Hindoes de basis van het uitvaartritueel, immers hoe sneller het lichaam vergaat des te sneller kan de ziel vrijkomen, en kan het lichaam terugkeren naar de elementen waaruit het is opgebouwd. De rituelen in het crematorium zijn veelal een symbolische afgeleide van de ’gewone’ rituelen bij de lijkverbranding. De kist wordt indien mogelijk door 4 mannen op de schouders gedragen.
Tijdens het dragen naar de aula van het crematorium wordt de kist 5 maal neergezet en gaat de familie (symbolisch) 5 maal zitten. Dan wordt de kist in de aula geopend en versierd met bloemenkransen.
De Pandit houdt de voorgeschreven preek uit de Veda. De oudste zoon loopt 5 maal rond de kist en raakt met een aangestoken diya(lampje) wat gevuld is met ghee evenzoveel keren de lippen van de dode aan, hetgeen een symbolisch aansteken van het vuur voorstelt. Dan loopt de familie langs de kist en neemt afscheid door rijstkorrels of bloemblaadjes in de kist te leggen, tot de kist zakt of wegglijdt.
Een aantal familieleden is met de Pandit ter overtuiging van de verbranding bij de invoer van de kist in de crematieoven aanwezig. De familie volgt hierna nog een bepaalde rouwprocedure die meestal 10 dagen duurt.
Ceremoniële gebruiken bij het overlijden en de uitvaart
Als de vader is overleden, maar het gebeurt veelal ook als de moeder is overleden, scheren de zonen (en vader indien moeder is overleden) het hoofdhaar (soms op een kort staartje na), snor en baard af.
Op de twaalfde of dertiende dag wordt een vuuroffer gehouden. Na de dertiende dag vangt het gewone leven weer aan. Indien mogelijk wordt de as overgebracht naar India en verstrooid in de Ganges. De verstrooiing van de as gebeurt in Nederland echter veelal op zee (deze staat wereldwijd gezien immers in contact met de Ganges) in aanwezigheid van de familie.
Kijk op www.hindoeuitvaart.nl voor meer informatie !
Multiculturele uitvaart Betaalbare crematie en begrafenis is mogelijk voor iedereen! jarenlange ervaring met verzorgen multiculturele uitvaarten
